Definicję podstawowego rachunku płatniczego znajdziemy wszędzie, wiedzieć jednak trzeba, że podstawowy rachunek płatniczy pozwala konsumentowi (klientowi) na dokonywanie podstawowych operacji bankowych i jest rachunkiem, za który konsument nic nie płaci na etapie jego założenia i korzystając z niego. Niestety jak od każdej reguły istnieją pewne wyjątki.
Sam dostęp do podstawowego rachunku płatniczego wynika z ustawy z dnia 30 listopada 2016r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych ustaw, która implementuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/92/UE z dnia 23 lipca 2014r. w sprawie porównywalności opłat związanych z rachunkami płatniczymi, przenoszenia rachunku płatniczego oraz dostępu do podstawowego rachunku płatniczego. Powołane przepisy zobowiązują banki oraz inne podmioty rynku finansowego do wprowadzenia w ofercie produktowej, czyli świadczonych usługach podstawowego rachunku płatniczego od dnia 8 sierpnia 2018 r.
Jak czytamy w komentarzach, przyczyną stworzenia podstawowego rachunku płatniczego było widoczne wykluczenie finansowe sporej grupy klientów, niektórych państw członkowskich Unii Europejskiej, którzy nie posiadają rachunku bankowego. Jak wynika z analiz są to głównie osoby starsze obawiające się obniżenia swoich dochodów poprzez opłaty za prowadzenie rachunku pobierane przez każdy bank.
W założeniu podstawowy rachunek płatniczy obejmuje wyłącznie usługi dokonywania:
– wpłat pieniężnych na rachunek;
– wypłat w Polsce i na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej w bankomatach lub w placówkach podmiotu rynku finansowego;
– na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej transakcji płatniczych przy użyciu karty płatniczej lub internetowo;
– przelewów, korzystanie ze stałych zleceń i poleceń zapłaty w określonej ilości.
Ogólnie rzecz ujmując, podstawowy rachunek płatniczy umożliwia wyłącznie otrzymywanie wpływów z tytułu dochodów lub świadczeń, nabywanie towarów i usług również internetowo oraz z wykorzystaniem polecenia zapłaty, polecenia przelewu oraz za pomocą karty płatniczej oraz opłacanie rachunków. Istotnym czynnikiem związanym z opisywanym rachunkiem jest to, że banki oraz dostawcy usług płatniczych nie mogą pobierać opłat za wydanie karty płatniczej do rachunku podstawowego.
Po otwarciu podstawowego rachunku płatniczego pobierane są od klienta opłaty za wykonanie każdej następnej krajowej transakcji płatniczej (to jest polecenia przelewu):
– po przekroczeniu pięciu nieodpłatnych takich transakcji w ciągu jednego miesiąca;
– przy użyciu bankomatów lub wpłatomatów (to jest wypłaty i wpłaty gotówki) nienależących do tego dostawcy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
– po przekroczeniu wciągu jednego miesiąca pięciu nieodpłatnych transakcji.
Należy być świadomym, że opłaty związane z prowadzeniem i korzystaniem z rachunku podstawowego nie mogą być wyższe od opłat najczęściej stosowanych przez ostatnie 12 miesięcy przez tego dostawcę za taką samą usługę powiązaną z innym rachunkiem płatniczym prowadzonym przez dostawcę. Podmioty rynku finansowego mogą jednak pobierać opłaty dotyczące wykonywania transakcji płatniczych transgranicznych, stosowane są jednak z takimi samymi kryteriami jak wyżej.
W standardowej ofercie bankowej mamy informacje, że jeśli mamy już inne konto płatnicze (rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy) w złotówkach w Polsce, bank nie może założyć konta typu podstawowy rachunek płatniczy jak również, że do tego konta nie przyzna limitu zadłużenia, określona jest ilość bezpłatnych transakcji i co jest do nich wliczane, zaś za kolejne przelewy pobierana jest opłata zgodnie z tabelą opłat i prowizji.
Patrząc na ogólny zakres oferty musi on być zgodny z przepisami, gdyby nie fakt że większość z nas posiada już rachunki bankowe, za które opłaca prowizje, zaś ci klienci co ich nie posiadają pewnie nie wiedzą, że teraz mogą mieć je za darmo, gdyż banki nie mając szczególnego zysku nie prowadzi kampanii nagłaśniającej opisany produkt. Chcąc zmniejszyć swoje koszty za utrzymanie rachunku bankowego w dobie ciągłych podwyżek opłat za jego prowadzenie, ten produkt nam nie pomoże, gdyż mając jeden rachunek założyć podstawowego rachunku płatniczego już nie możemy.
